نقش آزمایش‌های بررسی عملکرد اتاق تمیز در حفظ کیفیت و کنترل آلودگی

مقدمه

طبق تعریف سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ISO)، “اتاق‌ تمیز” یا “کلین روم (Cleanroom) فضاهای مهندسی‌شده و تخصصی هستند که برای کنترل دقیق غلظت ذرات معلق و دیگر آلاینده‌ها در هوا طراحی شده‌اند. این محیط‌های تخصصی تحت نظارت‌های سختگیرانه‌ای ساخته و مدیریت می‌شوند که ورود، تولید و نگهداری ذرات به حداقل برسد و در عین حال کنترل پارامترهای حیاتی مانند دما، رطوبت و فشار نیز حفظ شود، تا استانداردهای ایمنی و کیفیتی لازم برای تولیدات حساس از جمله داروسازی، بیوتکنولوژی و صنایع الکترونیکی رعایت شود. 

فناوری اتاق تمیز شامل سه زمینه اصلیِ طراحی و ساخت، آزمایش و اعتبارسنجی و عملکرد صحیح است. مرحله اول شامل طراحی، چیدمان، ساندویچ پنل و مواد ساختمانی است که بر اساس هدف پروژه تعیین می‌شود. این مرحله بسیار حیاتی است چراکه آنچه طراحی می‌شود، بسیاری از عملکردهای نهایی اتاق تمیز را تحت تأثیر قرار می‌دهد. پس از ساخت، آزمایش‌های دقیقی انجام می‌شود تا اطمینان حاصل شود که اتاق تمیز با طراحی مشخص شده و استانداردهای ضروری مطابقت دارد. عملکرد صحیح اتاق تمیز نیز برای جلوگیری از آلودگی محصولات تولیدشده بسیار مهم است. این مورد شامل رعایت پروتکل‌ها، اصول استاندارد اتاق تمیز و نظافت محیط است. 

راب‌هیراد، به‌عنوان یکی از پیشگامان طراحی، ساخت و اعتبار سنجی اتاق‌ تمیز، تمام مراحل مربوط به فناوری اتاق تمیز را با توجه به هدف پروژه و نظر کارفرما به بهترین نحو اجرا می‌کند. 

اتاق‌ تمیز یکی از جنبه‌های بسیار مهم در صنایع دارویی و غذایی هستند، به ویژه زمانی که استانداردهای کیفیت بالا و شرایط محیطی دقیق برای تولید و بسته‌بندی محصولات مورد نیاز است. استاندارد ISO 14644-3 به بررسی و ارزیابی عملکرد اتاق‌ تمیز می‌پردازد و کمک می‌کند تا این اتاق‌ها مطابق با معیارهای جهانی برای حفظ کیفیت و ایمنی محصولات طراحی و نگهداری شوند. اعتبارسنجی اتاق‌ تمیز شرکت راب‌هیراد با استانداردهای ISO 14644-3 همخوانی دارد و آز 

مایش‌های متنوعی در این زمینه انجام می‌شود.

آزمایش‌های مختلف عملکرد اتاق تمیز (ISO 14644-3)

استاندارد ISO 14644-3 بخش سوم از استاندارد ISO 14644 است که به ارزیابی و آزمایش‌های مربوط به عملکرد اتاق‌ تمیز اختصاص دارد. این استاندارد روش‌های مختلفی برای اندازه‌گیری و ارزیابی کیفیت هوا، تعداد ذرات معلق، جریان هوا، دما، رطوبت و فشار در این محیط‌ها ارائه می‌دهد. این استانداردها با هدف تضمین عملکرد بهینه و کاهش خطر آلودگی‌های غیرقابل‌کنترل طراحی شده است. آزمایش‌های انجام شده در این استاندارد به مدیریت کیفیت و ایمنی کمک می‌کنند و اطمینان حاصل می‌شود که تولیدات نهایی در محیطی با کیفیت و ایمنی بالا تولید می‌شوند. 

انواع آزمایش‌های عملکرد اتاق تمیز  (ISO 14644-3)

استاندارد ISO 14644-3 به انجام مجموعه‌ای از آزمایش‌ها و بررسی‌های دقیق در اتاق‌ تمیز اشاره دارد که عبارتند از: 

شمارش ذرات معلق در هوا 

یکی از مهم‌ترین آزمایش‌ها در اتاق‌ تمیز، شمارش تعداد ذرات معلق در هوا است. این آزمایش با استفاده از تجهیزات تخصصی مانند آنالیز میکروسکوپی انجام می‌شود و به تعیین سطح آلایندگی هوا کمک می‌کند. این داده‌ها برای کنترل آلودگی و جلوگیری از تاثیر ذرات معلق بر کیفیت محصولات بسیار حائز اهمیت هستند. اما این روش مستعد خطای انسانی است 

آزمایش جریان هوا 

جریان هوا در اتاق تمیز باید مطابق با نیازهای خاص هر صنعت باشد. جریان هوا باید به‌طور منظم و یکنواخت در اتاق تمیز جریان یابد تا امکان حمل ذرات و آلودگی‌ها به محیط بیرون فراهم شود. آزمایش جریان هوا شامل اندازه‌گیری سرعت و یکنواختی جریان هوا است که برای حفظ یکپارچگی اتاق تمیز و کاهش تجمع ذرات در نقاط خاص اهمیت دارد. 

آزمایش اختلاف فشار هوا 

تفاوت فشار بین اتاق تمیز و فضاهای مجاور آن، از نفوذ ذرات آلوده جلوگیری می‌کند. این آزمایش بررسی می‌کند که آیا سیستم تهویه اتاق تمیز توانایی حفظ اختلاف فشار مورد نظر را دارد یا خیر. 

آزمایش نشتی سیستم فیلتراسیون 

این آزمایش به‌منظور بررسی عملکرد مناسب فیلترها و اطمینان از عدم نشتی انجام می‌شود. فیلترهایی که به درستی نصب نشده‌اند یا آسیب دیده‌اند، می‌توانند منبعی برای ورود آلاینده‌ها به اتاق تمیز باشند. باید توجه کرد که از این آزمایشات برای تعیین کارایی رسانه فیلتر استفاده نمیشود. 

آزمایش جهت جریان هوا 

هدف از این آزمایش ارزیابی الگوی جریان هوا و یکنواختی آن در سراسر اتاق تمیز است. این آزمایش به منظور اطمینان از مطابقت الگوی جریان با مشخصات طراحی و جلوگیری از تجمع نقاط مرده هوا انجام می‌شود. 

آزمایش دما و رطوبت 

این آزمایش اطمینان حاصل می‌کند که دما و سطح رطوبت هوا (به صورت رطوبت نسبی یا نقطه شبنم) در اتاق تمیز در محدوده‌های کنترل‌شده قرار دارد و مطابق با نیازهای تولید و استانداردهای ایمنی تعیین‌شده است. 

آزمایش‌های الکترواستاتیک 

در صنایع حساس، کنترل الکترواستاتیک برای جلوگیری از آسیب به محصولات و جلوگیری از جذب ذرات اهمیت زیادی دارد. این آزمایش میزان ولتاژ الکترواستاتیک روی سطوح مختلف را ارزیابی می‌کند. 

آزمایش رسوب ذرات 

این آزمایش میزان رسوب ذرات معلق بر روی سطوح در اتاق تمیز را طی دوره‌های زمانی مشخص بررسی می‌کند. این داده‌ها برای کنترل کیفیت محیط اتاق و نظافت بسیار مهم هستند. 

آزمایش بازیابی 

این آزمایش نشان می‌دهد که اتاق تمیز پس از یک رویداد ناگهانی آلودگی، چقدر زمان لازم دارد تا به وضعیت تمیز و کنترل‌شده بازگردد. این قابلیت در مواقع بحرانی به حفظ کیفیت محیط کمک می‌کند. 

آزمون نشتی 

این آزمون میزان نشتی هوای بدون فیلتر از درزها، درب‌ها و سقف‌ها را بررسی می‌کند تا از عدم ورود آلودگی‌ها به اتاق تمیز اطمینان حاصل شود. 

راهنمایی‌های مربوط به انجام این آزمایش‌ها در بخش‌های B.1 تا B.11 استانداردهای (2019) ISO 14644-3 مشخص شده است. 

راب‌هیراد با رعایت اصول و روش‌های استاندارد ISO 14644-3، اطمینان می‌دهد که اتاق تمیز تولیدی‌اش شرایط کیفی و ایمنی لازم را برای صنایع حساس تامین می‌کنند. این اصول و آزمایش‌ها به بهبود فرآیندهای تولید و افزایش کیفیت محصولات کمک می‌کنند و نقش مهمی در حفظ سلامت و ایمنی محیط‌های حساس ایفا می‌کنند. 

ارسال نظر

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.